Yaygın Eğitim Nedir?
Yaygın Eğitim Nedir?
Formel eğitim içerisinde değerlendirilen bir eğitim modeli olan yaygın eğitim, toplumun ihtiyaçları özelinde oluşturulmaktadır. Belirli bir plan ve takvim dahilinde ilerleyen bu eğitim modeli içerisinde başarılı olan kişiler çeşitli sertifikalar almaktadır. Yaygın eğitim modeli, toplumda var olan çeşitli aksaklıklar özelinde ortaya çıkmış eğitim içeriklerini kapsamaktadır. Hedefe yönelik olan bu eğitim modeli için bireyler bir zorunluluk içerisinde bulunmamaktadır. Bu ise bahsi geçen eğitim modelinin örgün eğitimden farklı olduğunu göstermektedir.
Bu eğitim modeli çerçevesinde kişiler, belirlenmiş kurumlar dahilinde istedikleri eğitimleri alabilmekte, bu eğitimler sonunda başarılı olmaları dahilinde kurumlar tarafından verilen sertifikalara sahip olmaktadır. Yaygın eğitim kapsamında bulunan çeşitli eğitim türleri bulunmaktadır. Bunları şu şekilde sıralamak mümkündür:
- Halk eğitim
- Hizmet içi eğitim
Eksik yanlarını geliştirmek isteyen bireyler, yaygın eğitim kapsamında eğitim görerek kendilerini geliştirmektedir.
Yaygın Eğitim Türleri
Yaygın eğitim, belirli programlar dahilinde verilen eğitimleri kapsamaktadır. Yaygın eğitim modeli kapsamında bireyler, eğitimleri internet ortamında da alabilmektedir. Pek çok özelliğe sahip olan bu eğitim modelinin çeşitli türleri bulunmaktadır. Yaygın eğitim türleri şu şekilde sıralanabilmektedir:
- Halk eğitim
- Hizmet içi eğitim
Bu eğitim türleri, kendilerine göre çeşitli planlara sahiptir.
Halk Eğitim
Okul eğitimi dışında veya örgün eğitime ek olarak verilen bir eğitim türü olarak karşımıza çıkmaktadır. Peki halk eğitimi gerektiren sebepler nelerdir? Bu sebepleri şu şekilde sıralayabiliriz:
- Toplumsal sebepler
- Örgün eğitim ile alakalı sebepler
- Ekonomik ve teknolojik sebepler
Bu nedenler dahilinde bireyler, halk eğitim kurumları çerçevesinde eğitim görmek durumunda kalabilmektedir.
Halk Eğitimi Gerekli Kılan İhtiyaçlar Nelerdir?
Bireylerin halk eğitimi kapsamında eğitim görmesini zorunlu kılan bazı nedenler bulunmaktadır. Bu nedenler genel olarak şu şekilde sıralanabilir:
- Kişinin olgunlaşma ihtiyacı.
- Öğrenme ve gelişme yönündeki ihtiyaç.
- Var olan bilgilere farklı bilgiler ekleme ihtiyacı.
- Kişide olan değişiklik ve üreticilik isteği.
Bu ihtiyaçlar kapsamında bireyler, halk eğitim kapsamında bulunan eğitimlerden yararlanmak istemektedir.
Halk Eğitimin Amaçları Nelerdir?
Halk eğitimin belirli amaçları bulunmaktadır. Bu eğitim türünden yararlanan kişiler, bu amaçlar doğrultusunda kendilerini geliştirmek istemektedir. Halk eğitimin amaçları için şu sıralamayı yapmak mümkün görünmektedir:
- Halk eğitim, bireylerin mesleki eğitim kazanmasını istemektedir. Bu amaç doğrultusunda çeşitli plan ve programlar oluşturulmaktadır.
- Bireylerin toplumsallaşmasını sağlamak, halk eğitimin bir başka amacı olarak karşımıza çıkmaktadır.
- Toplumdaki okur-yazarlılık oranının arttırılması için çalışmaktadır.
- Eğitim içerisinde fırsat eşitliliğinin sağlanması, halk eğitimin en önemli amaçlarından bir tanesidir. Örgün eğitime ulaşamayan bireylere eğitim verilmekte, bu sayede eğitimdeki eşitsizlik ortadan kaldırılmaya çalışılmaktadır.
Yukarıda sıralanmış olan amaçlar doğrultusunda halk eğitim, bireylere farklı alanlarda eğitim vermekte, bu sayede toplumun üyeleri olan bireylerin eğitim anlamında geri kalmaması mümkün kılınmaktadır. Bu nedenle halk eğitimin varlığı, ülke için oldukça önemlidir.
Hizmet İçi Eğitim
Yaygın eğitim türlerinden bir diğeri olan hizmet içi eğitim, özel ya da tüzel kişilere ait olan iş yerleri dahilinde bulunan çalışanların, iş ile ilgili belirli bir eğitim alabilmesini mümkün kılan bir eğitim türü olarak karşımıza çıkmaktadır. Bahsi geçen eğitim türünün kapsamı oldukça geniştir. Bu nedenle bu eğitimi gören kişiler, sadece iş ile ilgili bilgiler öğrenmez; aynı zamanda belirli tutumlar da edinir.
İstihdam edinmiş kişilerin mesleğe uyumlarını arttırma amacında olan bu eğitim türü, bunun yanı sıra kişilerin meslekle ilgili ihtiyaçları olan bilgileri edinmesini de mümkün kılar. Bu nedenle oldukça önemli olan hizmet içi eğitim, bağlı bulunulan meslekle alakalı birçok eğitimi de bünyesinde barındırmaktadır. Hizmet içi eğitimin belirli eğitim faaliyetleri bulunmaktadır. Bu faaliyetler kapsamında hizmet içi eğitimde bulunan alt başlıkları şu şekilde sıralamak mümkündür:
- Meslek kazandırma ile ilgili eğitimler
- İşe yeni başlayacak olan kişilere verilen eğitimler
- Mesleki olarak çalışmakta olan kişilere verilen eğitimler
- Yöneticilerin eğitimine yönelik faaliyetler
Bu başlıklar dahilinde, hizmet içi eğitimin içeriğinin geniş olduğunu söylemek mümkündür. Bu eğitim türü içerisinde bireyler, kendilerini mesleki anlamda geliştirme fırsatı bulmaktadır. Yukarıdaki başlıklar dahilinde hizmet içi eğitimde farklı içerikler karşımıza çıkmakta, bu içerikler kapsamında bireyler çeşitli eğitim-öğretim içerisinde bulunmaktadır.
Yaygın Eğitimin Temel İlkeleri Nelerdir?
Pek çok avantaja sahip olan yaygın eğitimin belli başlı ilkeleri bulunmaktadır. Yaygın eğitimin temel ilkeleri şu şekilde sıralanabilmektedir:
- Yaygın eğitim kapsamında bireylerdeki demokrasi kültürü geliştirilmeye çalışılmaktadır.
- Bireylerin ilgi alanları ve eksiklikleri bu eğitim modeli kapsamında geliştirilmektedir.
- Okuma-yazma bilmeyen kişiler, yaygın eğitim sayesinde okuma-yazma öğrenmekte, bu ise toplumun gelişmesine büyük bir katkı sağlamaktadır.
- Bu eğitim modeli ile bireyler, mesleki anlamda yetiştirilmekte, böylelikle nitelikli işgücünün oluşması desteklenmektedir.
- Yaşlı bireyler, yaygın eğitim sayesinde sosyal ve ekonomik hayatta etkin olabilmek, bu ise yaşlıların kendilerini geliştirmesine fırsat vermektedir.
- Özel eğitim gerektiren bireyler, bu eğitim modeli ile birlikte ihtiyaç duydukları eğitim-öğretimi edinebilmektedir. Böylelikle ülkedeki hiçbir birey, eğitim hususunda dışarıda kalmamaktadır.
- Hayat boyu öğrenme kapsamında bireyler, istedikleri zaman bu eğitimlere erişebilmektedir.
Bu maddeler, bireylerin kendilerini her anlamda geliştirebilmesini mümkün kılmaktadır. Bu nedenle yaygın eğitimin pek çok avantajı bünyesinde bulundurduğunu söylemek mümkündür. Bu avantajlar, birçok kişinin bu eğitim modelinden yararlanmasını sağlamaktadır. Peki yaygın eğitim özellikleri nelerdir? Bu eğitim modeli ile örgün eğitim arasındaki farklar nelerdir?
Yaygın Eğitim Özellikleri
Yaygın eğitimin özelliklerini şu şekilde sıralamak mümkündür:
- Belirli bir program dahilinde bireylerin kendilerini geliştirmesine imkan tanımaktadır.
- Bu eğitim modeli, katılımcı ve öğrenen merkezlidir.
- Bireyler, bu eğitim modeline gönüllü olarak katılmaktadır. Örgün öğretimdeki gibi bir zorunluluk bu modelde bulunmamaktadır.
- Bireylerin mesleki anlamda kendini geliştirmesini sağlamaktadır. Yaygın eğitim sayesinde nitelikli işgücü oluşmaktadır.
- Bu model kapsamında verilen eğitimler çoğunlukla belirli bir yerde verilse de internet üzerinden eğitim almak da mümkündür.
Yaygın Eğitim Kurumları Nelerdir?
Yaygın eğitim kurumları;
- Mesleki Eğitim Merkezleri
- Özel Kurslar
- Yetişkinler Teknik Eğitim Merkezleri
- Açık İlköğretim Okulları
- Açık İlköğretim Liseleri
- Çıraklık Eğitim Merkezleri
- Endüstri Pratik Sanat Okulları
- Olgunlaştırma Enstitüleri
- Pratik Kız Sanat Okulları
şeklinde karşımıza çıkmaktadır. Bu kurumlar dahilinde bireylere çeşitli alanlarda eğitim verilmektedir.
Örgün Eğitim ve Yaygın Eğitim Arasındaki Farklar
Örgün eğitim ve yaygın eğitim, formel eğitim altında bulunan iki başlıktır. Temel amaçları benzer olsa da yöntemleri arasında oldukça fazla farklılık bulunmaktadır. Bu farklılıklar, kişilerin eğitimi nasıl aldıklarını da açıklamaktadır. Örgün eğitim ve yaygın eğitim arasındaki farklar şu şekilde özetlenebilmektedir:
- Örgün eğitime katılım mecburidir. Fakat yaygın eğitime bireyler gönüllü bir şekilde katılmaktadır.
- Örgün eğitim belirli bir süreyi kapsamakta, yaygın eğitim ise hayat boyu sürmektedir.
- Örgün eğitim için belirli bir yaş sınırlaması bulunmakta, yaygın eğitimde ise böyle bir yaş sınırlaması yer almamaktadır.
- Yaygın eğitim içerisinde bulunan kişiler, internet ortamından da eğitim görebilmektedir. Fakat örgün eğitimde öğrenciler, belirli zaman dahilinde belirlenmiş olan yerlere gitmek durumundadır.
Yaygın eğitim ve örgün eğitim arasındaki farklar genel olarak yukarıdaki gibidir. Çeşitli farklar bulunsa da her iki eğitim modeli de oldukça önemlidir ve bireylerin kendilerini geliştirmesini mümkün kılmaktadır.
