Histrionik Kişilik Bozukluğu Nedir ve Belirtileri Nelerdir?
Histrionik Kişilik Bozukluğu Nedir ve Belirtileri Nelerdir?
Halk arasında
pek bilinmeyen Histrionik Kişilik başkalarının takdirini kazanmak
gerektiğine ya da ultra seviyelerde kişi odağı olma durumuna denir.Histerik
kişiliğe sahip kişiler her yerde ve her durumda ilgi çekmek için her şeyi
yapabilme eğilimi bulunan kişilerdir.Zaten Histrionik kelimesinin
“dramatik veya tiyatral” anlamına gelmesi de durumu açıklar niteliktedir.
İnsanlar ile
olan ilişkileri oldukça yüzeysel olsa dahi samimiyet kurmak adına yoğun çaba
sarf ederler. Bir ortama girdiklerinde ortamın beklentisini ölçüp tartıp ona
göre hareket etme durumları söz konusudur.Bu şekilde de her ortama uyum
sağlarlar.
Histrionik Kişilik
Bozukluğunun Belirtileri Nelerdir?
Çoğu durumda, histrionik kişilik bozukluğu olan kişiler iyi denebilecek sosyal becerilere sahiptir.Ancak, bu becerileri başkalarını manipüle etmek için kullanma eğilimindedirler.
Bu bozukluğa sahip
bireylerde şu özellikler görülür;
İlgi odağı
olmadığı durumlarda rahatsız olurlar.
Histrionik
kişilik bozukluğuna sahip olan kimseler duygularını aşırı seviyelerde
yaşarlar.Yani aşırı duygusaldırlar.Bu sebeple çok yüzeysel ve ayrıntıdan yoksun
konuşma sergilerler.
Hayatta en
çok istedikleri şeyi elde ettiklerinde bu şeye ilk olarak çok yoğun heves ve
heyecan duyarlar.Fakat çok kısa bir zaman sonra sıkılıp bırakma gibi bir
özellikleri de mevcuttur.
Bu kişiler
her ortamda çöze çarpmak ve dikkatleri üzerine çekmek için dış görünüşlerine de
çok büyük bir özen gösterirler.Baştan çıkarıcı bir görünüme sahip olmak için
büyük çaba gösterirler.Hem dış görünüşü ile hem de tavırları ile girdikleri her
ortamda kendilerinden konuşulmasını isterler ve bu durum çok hoşlarına gider.
Her ortamda
bütün insanların ona bakmasını ve bütün insanların onunla ilgilenmesini isteyen
bir kişiliğe sahiplerdir.
Başkalarını
kontrol etmek veya dikkat çekmek için cinsel açıdan tahrik edici davranışlar
sergilerler.
Duyguları
anlık ve hızlı değişim gösterir.,
Abartılı
duygular ve ifadelerle bir seyirci önünde performans sergiliyormuş gibi aşırıya
kaçan hareketlerde bulunurlar.
Sürekli
olarak güvence veya onay isterler.
Eleştiriye
veya onaylanmamaya karşı aşırı duyarlıdırlar.
Hayal
kırıklığına karşı düşük bir toleransa sahiptirler.
Ben merkezci
olup başkalarını nadiren düşünen davranışlar sergileyebilirler.
Dikkat çekmek
için tehdit ve intihar etme eğilimleri vardır.
Histerik
kişilikte olanlar kendilerini herkesten farklı ve üstün gördükleri için pek
arkadaş edinemezler.Edinseler de kısa bir süre sonra bu arkadaşlarını
kaybederler.
Histrionik
Kişilik Bozukluğu olanlar Narsist midir?” Narsisistik kişilikle tanımlanan
kişilerin aksine, histrionik özelliklere sahip olanların kendi öz değerlerine
dair büyüklenmeleri yoktur.
Histrionik Kişilik Bozukluğu
Nedenleri
Histrionik
kişilik bozukluğunun kesin nedeni bilinmemekle birlikte uzmanlar, hem öğrenilen
hem de kalıtsal faktörlerin bu rahatsızlıkta rol oynadığını inanıyorlar.
Bazı
ailelerin bir Histerik Kişilik Bozukluğu geçmişi vardır ve bu durum
kısmen genetik yatkınlığı tetikleyebilir.Öte yandan, bu bozukluğa
sahip ebeveynlerin çocukları, ebeveynlerinden öğrendikleri davranışları
sergileyebilirler.Çocuklukta disiplinsizlik veya dramatik davranışların olumlu
pekiştirilmesi de histrionik kişilik bozukluğuna neden olabilir.Bir çocuk,
ebeveynlerinin dikkatini çekmenin bir yolu olarak aşırı ilgi kazanma
davranışlarını öğrenebilir.
Diğer bir
neden olarak çevre gösterilebilir.Kişinin büyüdüğü,yaşadığı ortam
kişisel özelliklerini kazanmada başlıca etkendir.Öğrenilen bazı davranışlar
veya geçmişteki psikolojik travmalar bu tarz kişilik bozukluğunun yaşanmasına
sebebiyet verebilir.
Nedeni tam
olarak bilinmeyen bu bozukluk kadınlarda erkeklere oranla daha sıktır.Bunun
nedeni erkeklerin semptomları daha az gösteriyor olmasındandır.
Histrionik Kişilik Çeşitleri
Teatral Histrionik Kişilik
Dış görünüşe
olması gerektiğinden daha fazla önem gösteren ve bulunduğu ortamın
gereklilikleri ne ise ona bağlı olarak hareket etmeyi öngören bir kişilik
çeşitidir.Bu kişilikte olan kadınlar kıyafet, ayakkabı ve aksesuarlara büyük
bir önem gösterir.Erkekler ise vücut geliştirerek bu şekilde çok daha dikkat
çekici olacaklarını düşünürler.
Çocuksu Histrionik Kişilik
Bu kişiler
sürekli çocuksu ses tonunda konuşup çocuk gibi hareket ederler.Çocuksu
histrionik kişiliğe sahip olan kişiler karşısındaki kişiye çok bağlanır ve onu
elinde tutmak için sürekli dış görünüşünü ve cinsellik konusunu öne çıkarır.Her
daim yakındıkları şey ise sevilmediği yönündedir.
Yatıştırıcı Histrionik
Kişilik
Yatıştırıcı
histrionik kişiliğe sahip olanlar iyi niyet karakteristik özelliğini
benimseyerek sürekli yatıştırma ve sakinleştirme özelliklerine sahip
kişilerdir.En belirgin özelliklerinden biri ise başkalarını mutlu etmek ya da
başkalarının isteklerini yerine getirmek adına hemen kendi isteklerinden
vazgeçebilmeleridir.Sürekli bir takdir kazanma çabaları vardır ve bu takdiri de
her girdiği ortamda kazanmayı başaran insanlardır.
Çalkantılı Histrionik
Kişilik
Sürekli bir
duygu değişimi görünen kişilerde ise çalkantılı histrionik kişilik görülür.Bu
kişiler hiçbir eleştiriyi kabul etmez ve en ufak bir eleştiride duygu değişimi
yaşarlar.Diğer bir kabul edemedikleri şey ise ilgisizliktir.En dikkat çekici
tanısı ise ilgi çekmek için her türlü hastalığı bahane edebilme özelliklerinin
olmasıdır.
Histrionik Kişilik
Bozukluğunun Tedavisi
Histrionik
kişilik bozukluğunun tedavisi genel olarak zordur.Çünkü bu duruma sahip kişiler
genellikle yalnızca bozukluk onlara büyük sorunlara veya strese neden olduğunda
tedavi ararlar.Yardım arandığında tedavi, psikoterapi, ilaçlar veya ikisinin
kombinasyonunun yanı sıra yaşam tarzı değişikliklerini içerebilir.
Psikoterapi ,
aşırı duygusallığı azaltmaya, öz saygıyı artırmaya ve kişinin başa çıkma
becerilerini geliştirmeye yardımcı olabileceği için bu kişilik bozukluğunun
tedavisinde etkili olabilir.Destekleyici psikoterapi tercih edilen tedavi
seçeneğidir.Bu yaklaşım, benlik saygısını geliştirmeye, duygusal sıkıntıyı
azaltmaya ve başa çıkma becerilerini geliştirmeye odaklanır.
Histerik
kişilik bozukluğunun tedavisi için onay almış bir ilaç bulunmamakla
birlikte,kullanılacak olan ilaçlar da duygusal düzensizliği veya genellikle
bozukluğa eşlik eden ruh hali değişimlerini, öfkeyi, ağlamayı, anksiyeteyi ve
depresyonu tedavi etmek için kullanılabilir.Antidepresan bunun için başvurulan
ilaçların başında gelir.
Not:Doktor
onayı olmayan hiçbir ilacı kullanmayınız.
Histrionik
kişiler tam teşhis edilmemekle birlikte tam olarak tedavi de edilemezler.Bu
nedenle semptomları iyileştirmenin belki de en iyi yolu ilk olarak onları
tanımlamaktır.Tam olarak tanımlanan kişilik özelliklerine göre yaşam kalitesini
arttırmaya yönelik uygulamalar yapılabilir.
Düzenli
beslenme ve uyku programı oluşturmak,
Düzenli
olarak egzersiz yapmak,
Uyuşturucu ve
alkolden uzak durmak,
Güvenilir
arkadaşların ve her daim yanınızda olan ailenizin desteğini almak.
Histrionik Kişilik Bozukluğu
Olanlara Nasıl Davranılmalı?
Davranışlarının
zorlu doğası nedeniyle bu kişilik bozukluğuna sahip bir kişiyle birlikte olmak
yorucudur.Bazı durumlarda, böyle bir kişinin etrafında olmayı bırakıp kendini
durumdan kurtarmak mümkün olabilirken, diğer durumlarda, özellikle aile üyeleri
söz konusu olduğunda, bu asla bir seçim değildir.Peki histrionik kişilik
bozukluğu olanlara nasıl davranılmalı?İşte bazı öneriler;
Bu kişilik
bozukluğunun belirtilerini bilmek her şeyden önce çok önemlidir.Çünkü böyle bir
durumla karşılaştığınızda ne yapmanız gerektiğini düşünmeden yaparsınız.
Histrionik
kişiliğe sahip bireyler kendi isteklerini başkalarına yaptırmak için
manipülasyon yolunu seçebilirler.Eğer bu durumdan etkilenecek olan bir başkası
ise uyarılmalıdır.Sonuç olarak tatlı dille onaylamayabilir ya da zaman
kazanabilir.
Histerik
kişilerle birçok yerde karşı karşıya kalabiliriz.Genel olarak işlerini
yaptırmak ya da takdir kazanmak için tehdit edici dil ile duygusal dili
kullanırlar.Eğer istedikleri,arzu ettikleri konu gerçekten sizi zora
sokabilecek bir konuysa bunu reddetmekten çekinmeyin(Tatlı dille olsun veya
olmasın).Bu tür konularda istediklerini alan histerik kişiler daha sonra da
bunu tekrarlayabilirler.
Histrionik
kişiler tedaviye ihtiyaç duyduğuna pek inanmazlar.Onları ikna etmek gerçekten
çok zordur.Yine de onlar bir şekilde ikna edilebilirse psikoterapi,
bilişsel davranışçı terapi, grup terapisi, aile terapisi, konuşma terapisi ve
ilaç tedavisi gibi teknikler uygulanabilir.Bunlar , durumun niteliğine ve
ciddiyetine bağlı olarak değişkenlik gösterebilir.
