Sodom ve Gomore – Yakup Kadri Karaosmanoğlu
Sodom ve Gomore – Yakup Kadri Karaosmanoğlu
İsmini Tevrat’taki lanetlenen şehirlerden alan roman işgal İstanbul’unu anlatmaktadır. Manevi ve milli değerlerini yitirmiş kimselerin Milli Mücadele’ye kayıtsız kalması konu edinmektedir. Roman I. Dünya Savaşı sonrasında İngilizler, Fransızlar ve Amerikalıların işgal ettiği İstanbul’da başlamaktadır.
İşgal esnasında korkan ve kendi çıkarlarını korumak isteyenler işgalci güçler ile işbirliği yaparlar ve onlara sevimli gözükmeye çalışırlar. Ayrıca işgal kuvvetleri ile yakınlık kurarken kendi ülkelerinin kurtulasına yönelik olarak da hiçbir çaba göstermezler. Bu kişiler işgalciler için her şeyi yaparlarken işgal kuvvetlerinin Türkiye’de mandacılık yönetimi kurmalarına da razı görünmektedirler.
Sami Bey ve ailesi de bu kimseler arasındadır. Evin Batılı eğitim almış olan kızı Leyla İngilizceyi çok iyi bilmekte ve güzel bir kızdır. Leyla, dayısının oğlu olan Necdet ile nişanlanmıştır. Necdet ise diğerleri gibi olmayıp ülkenin kurtuluşu için Anadolu’daki milli mücadele hareketine destek vermektedir. İstanbul’da yaşanan ahlaki çöküntü de ancak milli mücadelenin zaferi ile mümkün olacaktır.
Leyla zamanla daha da düşkünleşir ve İngiliz subayları ile düşüp kalkmaya başlar. Bu esnada karakterlerin içine düştükleri çaresiz durum da daha detaylı olarak aktarılır. Roman son olarak Kurtuluş Savaşı’nın başarıyla sonuçlanması ve işgalcilerin de ülkeden çıkması ile son bulmaktadır. Leyla ise bu durumda Necdet’e tekrar dönmek ister ama Necdet kendisini geri çevirir.
Ana Fikir
İşgal kuvvetleri ile işbirliği olan kişilerin ahlaken yozlaşması romanın ana fikridir.
Romandaki Karakterler
Leyla: Batılı eğitim almış ve milli değerlerinden uzaklaşmış, vatan bilinci olmayan bir karakterdir.
Sami: Leyla’nın babası. Leyla gibi mandater yönetimi savunmaktadır.
Necdet: İradesi zayıf olmasına karşılık milli mücadeleye katılarak ülkesinin bağımsızlığı için savaşan bir kişidir.
Yazar Hakkında
Türk edebiyatı için önemli eserler veren Yakup Kadri özellikle milli mücadele esnasında yapılanları ve verilen mücadeleleri eserlerinde işlemiştir. Milli Mücadele’nin nasıl başarıya ulaştığını, hangi zor koşullar altında gerçekleştiğini eserlerine yansıtmış ve bunun dışında nesil arasında çatışma, değişen toplumsal yargılar, gelenekler ve modernleşme çabaları gibi konulara da eserlerinde yer ayırmıştır. 1974 yılında İstanbul’da vefat eden Yakup Kadri’nin çok sayıda roman ve öyküsü bulunmaktadır.
