Ormana Düğmeli Evler
Ormana Düğmeli Evler
Ormana, Antalya’nın İbradi ilçesine bağlıdır. İbrada ise Luvi dilinde “gür akarsuyu olan” anlamına gelir. Kültür köyü statüsündeki köyde bu orijinal düğmeli evler yıkılmaktan kurtulmuş. Duvardan taşan ahşap parçacıkları nedeni ile bu adı almış evler.
Antik ERİMNA Şehri üzerinde kurulmuş Ormana şehircilik anlayışıyla, düğme ev mimarisiyle, mesire alanlarıyla tam bir nostaljik Anadolu Kasabasıdır. Ormana köyü ile Unulla köyü arasındaki bir tepe üzerinde Erymna kenti kalıntıları yer alır. Burada kente ait çeşitli kule ve kale kalıntıları dikkat çekicidir. Ormana da her sokak başında hiç harç kullanılmadan yığma taş ve hatıldan oluşan düğme ev mimarisiyle yapılmış çiçeklerle süslenmiş bahçelere sahip Ormana Evlerini görebilirsiniz. Geleneksel Türk evlerinde görülen odanın sokağa ya da avluya doğru olan üç yanı çıkıntılı, cumba şeklinde,
Akdeniz’in mavi sularına eşit uzaklıkta kalmaya özen göstererek, her ikisinin de gönlünü hoş tutmak ister gibidir. “şahnişin”in en güzel örnekleri Ormana evlerinde karşımıza çıkmaktadır. Bu evlerde zemin katta giriş kapısının orta sofasının önünde küçük bir taşlı döşemenin dışında, yapıda kullanılan tavan, taban ve servis mekânları, dolaşım, yaşam odaları vb. bütün mekân ve mimari elamanlarda yapı düzeyi gözetilmeksizin ahşap kullanılmıştır. İç mekânlarda ahşap oyma tekniğiyle yapılan mimari elamanlar değişimlerden en az düzeyde etkilenerek günümüze ulaşmıştır. Ormana mağrur Anadolu düzlüklerini korumak istercesine, Akdeniz’in böğrüne doğru bir kalkan gibi bükülen, heybetli Toros Dağlan ‘nın Antalya Körfezine bakan zirvelerinin arasına saklanmış gibidir. Bu haliyle de, hem Anadolu topraklarına ve hem de
ORMANA KÖYÜ
Antalya’ya 2,5 saat uzaklıkta bulunan bu eski yörük köyü, Toroslar’da, Manavgat çayını besleyen derelerin arasında kurulmuş ve kendine özgü mimarisini korumuş bir yerleşim.
Ormana, Antalya’nın İbradi ilçesine bağlıdır. İbrada ise Luvi dilinde “gür akarsuyu olan” anlamına gelir. Dolayısıyla bu bölgede iki antik çağ yerleşimi olduğu, kazılar yapılmamışsa da saptanmıştır.
Strabon’un bahsettiği antik Erymna kenti burası. Ürünlü ile Ormana arasında antik kentin akropolüne ait kule kalıntısı, temel taşlar ve lahitler mevcut. Erymna adı bu bölgede bulunan iki yazıtta anılıyor. Luvi dilinden gelen ve İsauria (Pamphylia’nın kuzeyi) bölgesinde bulunan bu kentin adı “sunak-halkı şehri” anlamına geliyor. Antik Yunan döneminde Orymna’ya, Selçuklu döneminde ise Ormana’ya dönüşmüş bu ad.
Bugün dışarıya çok göç verip yerleşik nüfusu azalmış olsa da, göç edenlerin köylerine olan tutkusu ve yatırımları ile orijinal düğmeli evlerin hemen hemen 50 kadarı onarım görmüş. Köy halkı yörüklükten manavlığa geçeli çok zaman olmuş. Yerleşik yaşamı benimsemişler. Ancak köy, sarp yerleşimi nedeniyle tarıma elverişli değil. Çevrede bazı üzüm bağlarını ya da evlerin bahçelerinde yetişen bahçe sebzelerini görebiliyoruz ancak temel geçim kaynağı hayvancılık. Özellikle kurbanlık keçileri ve oğlakları ile tanınıyor. Çevresindeki yaylalar ve sulak arazide olması hayvancılık için ideal bir ortam oluşturuyor.
DÜĞMELİ EVLER
Kültür köyü statüsündeki köyde bu orijinal düğmeli evler yıkılmaktan kurtulmuş. Duvardan taşan ahşap parçacıkları nedeni ile bu adı almış evler. Duvarın mukavemetini artırmak için, yığma duvar işçiliğinde yapılan bir teknik bu. Bu yörede yetişen katran ağaçlarından yapılan kalaslar, taşların arasına geçmeli olarak yerleştirilirken dişleri dışarıda bırakılıyor. Böylece duvar uzun yıllar boyunca yıkılma riski taşımıyor. Bugün köyde 300 kadar düğmeli evin bulunduğu söyleniyor. Ancak henüz 50 kadarı restore edilebilmiş. Restorasyon için kendi halkından ustalar eğitip yetiştiriyorlar ve böylelikle evlerin restorasyonu köyün istihdamına da katkıda bulunuyor. Ayrıca, bazıları pansiyona çevrilen bu evler, alternatif turizm olanağını sunmakta. Sadece köy içi değil, çevresini kuşatan orman, şelale, mağara ve yaylalar da doğayı sevenlere bir cennet sunuyor.
