Çanakkale Şehitliği | Ziyaret Edilmesi Gereken Yerler
Çanakkale Şehitliği | Ziyaret Edilmesi Gereken Yerler
Çanakkale Şehitliği sadece Türk tarihinin değil aynı zamanda I. Dünya Savaşı’nda Türkiye’ye gelerek savaşmış İtilaf Devletleri’nin askerleri açısından da önemlidir. Büyük savaşların yaşandığı Çanakkale cephesindeki hayatını kaybeden askerlerin bulunduğu alan olan şehitlik günümüzde ziyaretçilere açıktır.
Çanakkale Şehitliği ya da Şehitler Abidesi, I. Dünya Savaşı’nın ne kadar zorlu geçtiğini göstermektedir. Gelibolu Yarımadası’nın en çok ziyaret edilmekte olan noktalarından olan bu alan, Eski Hisarlık Burnu üzerinde bulunur. Şehitlikte özellikle ithafen yapılmış olan abide bulunur. Abidenin yapımına 1950’li yıllarda başlanmıştır. Düzenlemiş olan proje çalışması sonrasında 37 projeye dereceye girmiş ve Doğan Erginbaş, Feridun Kip ile İsmail Utkular tarafından hazırlanmış olan proje seçilmiştir.
17 Nisan 1954 tarihinde temelleri atılan abide, İkinci Anafartalar Zaferi’nin 45’inci yıldönümü sebebiyle 21 Ağustos 1960 tarihinde de ziyaretçilere açılmıştır. Abidenin anlamı Çanakkale savaşlarında şehit düşmüş tüm askerleri simgelemektedir. Çanakkale Şehitliği Abidesi aynı zamanda tüm coğrafyalardan gelmiş şehirlerin toplu şekilde göğe yükselmesini de ifade etmektedir. Dört ayak üzerinde yükselen bir abide olan yapının böyle olmasının sebebi bulunur. Bu sayede dört bir taraftan savunma yapıldığı ifade edilmektedir. Aynı zamanda abideyi tutan ayaklar üzerinde savaş anlarını yansıtmakta olan rölyefler de yer almaktadır.
Abidenin arka kısmında ise mezarlıklar bulunmaktadır. Bu mezarlıklar sembolik olup savaşlarda hayatını kaybeden askerlin anısını yaşatmak için hazırlanmıştır. Çanakkale savaşları esnasında şehit düşmüş olan ve şimdiye kadar isimleri tespit edilen 59,408 askerin isimleri mezarlıklarda yer almaktadır. Çanakkale Şehitliği aynı zamanda Anzak askerlerinin de bölgenin arka tarafındaki sembolik mezarlarına ev sahipliği yapmaktadır.
Yine sembolik olarak alanda savaş dönemini ifade eden 45 metre uzunluğunda rölyef yerleştirilmiştir. Rölyef geçildikten sonra ise sembolik şehitliğin baş kısmında meçhul asker mezarı yer almaktadır. Meçhul asker mezarı ise savaşta hayatını kaybetmiş, şehit olmuş ancak isimleri bilinmeyen tüm askerleri anmak için sembolik olarak inşa edilmiştir.
Meçhul asker mezarını geçtikten sonra Mustafa Kemal Atatürk’ün 1934 yılında sarf ettiği sözler kitabe olarak yer almaktadır. Kitabe hem Türkçe hem de İngilizce olarak hazırlanmıştır.
Çanakkale Şehitliği büyük bir alanı kaplamaktadır. Çanakkale Şehitliği’nde bulunan alanlar şu şekildedir; Anadolu Yakası Şehitlikleri, Gelibolu Şehitlikleri, Eceabat Şehitlikleri, Anafartalar Şehitlikleri, Kilitbahir Şehitlikleri.
Her bir alan farklı noktalarda şehit düşmüş askerler için yapılmıştır. Çanakkale Savaşları sadece tek bir noktada gerçekleşmemiş, bölgenin geniş bir alanına yayılmıştır. Bu yüzden genel bir tabir olarak kullanılan Çanakkale Şehitliği aslında bütünlüklü bir ifade olarak kullanılmaktadır.
Aynı zamanda şehitlik içerisinde Mehmetçik Anıtı, Savaş Eserleri Müzesi ve Türk Şehitliği de yer alır. Anzak askerlerinin de sembolik mezarlarının bulunduğu alan yine aynı bölge içerisinde bulunur. Özellikle Yeni Zelanda ve Avustralya’dan her yıl bölgeye geziler düzenlenmekte ve Anzakların torunları dedelerini veya akrabalarını Çanakkale’de ziyaret etmektedir.
Çanakkale Şehitliği Nerede?
Çanakkale Şehitliği nerede sorusu için Çanakkale il sınırları içerisinde şeklinde yanıt vermek mümkündür. Gelibolu yarımadası üzerinde pek çok noktada şehitlik yer almaktadır. Bu şehitlikler savaşların gerçekleştiği bölgelere dönük olarak oluşturulmuştur. Bu yüzden Gelibolu yarımadasının büyük çoğunluğunda Çanakkale Şehitliği içerisinde yer alacak şehitliklere denk gelmek mümkündür.
Şehitliğin ana figürü olan abide ise yarımadanın ve boğazın uç kısmında, Morto Koyu önünde yer almaktadır. Esasında yoğun ziyaret edilen nokta da burasıdır. Abidenin hemen bitişiğinde olan Türk şehitliği genel Çanakkale Şehitliği olarak kabul edilmektedir.
Çanakkale Şehitliği'ne Nasıl Gidilir?
Çanakkale Şehitliği’ne nasıl gidilir sorusu için farklı yanıtlar vermek mümkündür. Şehitliğe gitmek için farklı yollar takip edilebilir. İlk yol İstanbul, Edirne, Tekirdağ ve Gelibolu üzerinden sağlanacak ulaşımdır. İkinci yol ise Ankara, Bursa ve İzmir üzerinden Çanakkale’ye vararak buradan da Kilitbahir ve Eceabat’a düzenlenen feribot seferlerinin kullanılmasıdır.
Uçak kullanılarak Çanakkale’ye ulaşmak isteyenler için ise Çanakkale’de havalimanı bulunmaktadır. Bu yüzden doğrudan havayolu sayesinde de Çanakkale’ye gelerek bölgeye gidebilirler.
Bunun dışında Çanakkale Şehitliği’ne ulaşım için çeşitli turlar da düzenlenmektedir. Turlar sayesinde bölgenin tarihini rehber yardımı ile görebilir ve gezi sağlarken bilgi de alabilirsiniz. Şahsi aracı gelecekler için ise şehitlik yakınında otopark bulunmaktadır. Aynı zamanda gelenlerin dinlenmeleri için yine şehitlik yakınında piknik alanı da yer almaktadır.
Çanakkale Şehitliği'nde Görülmesi Gereken Yerler?
Çanakkale Şehitliği gezilecek yerler açısından çeşitlilik sunar. Tek bir bölge olmayıp geniş bir alanı kapsadığı için Çanakkale Şehitliği görülecek yerler de farklıdır.
Şehitler Abidesi
25 x 25 m boyutta, dört ayak üzerine oturtulmuş olan kaidenin yüksekliği 41,7 metredir. Ayaklarının genişliği ise 7,5 metre çapındadır. Şehitliğin ana figürü konumundadır. Morto Koyu’na bakmaktadır. Şehitliği gezmek için başlangıç noktası olarak kabul edilebilir.
Şehit Kabirleri
Çanakkale Şehitliği’ndeki mezarlar semboliktir. Başka bir deyişle içlerinde gerçek askerlere dönük olarak naaş bulunmamaktadır. Ancak mezar taşlarında yazan isimler savaşlarına bizzat katılmış askerler arasından seçilmiştir. Çok yoğun şekilde geçen savaşlarda pek çok Türk askeri şehit düşmüştür. Bunlardan büyük çoğunluğu ise kayıt altına alınmadığı için isimsiz durumdadır. Ancak isimleri tespit edilenler anısına ise abide önünde mezarlar oluşturulmuştur.
Meçhul Asker Anıtı
Savaşta şehit düşmüş ve isimsiz kalan tüm askerli temsilen dikilen anıttır. Bu anıtın içinde ise gerçek bir asker naaşı bulunmaktadır. Savaşa katılan Anzakların yanlarında götürdüğü söylenen bir Türk askerine ait kafatası, 2003 yılında iade edildi. Bu kafatası üzerine ise meçhul asker anıtı inşa edilmiştir.
Mustafa Kemal Atatürk Heykeli
Atatürk’ün savaş esnasında yaptıklarını ifade eden heykeldir.
Türk Bahçesi
Çanakkale Şehitliği’nde görülecek yerler arasında bulunan bahçe, kubbesi ile dikkat çeker. Bahçenin etrafında çitler bulunmaktadır. Dört yöne açılan dört girişe sahiptir. Her bir giriş için özel panolar oluşturulmuştur. Panolarda Çanakkale savaşlarını anlatan öyküler, şiirler ve alıntılar yer almaktadır. Bahçenin içinde yer alan açmamış lale sembolü ise savaşta hayatını kaybedenleri sembolize etmektedir.
Conkbayırı
Çanakkale Şehitliği ziyaretinde yakınlarda bulunan Conkbayırı’nı da ziyaret etmeniz gerekir. Savaşların ne kadar kanlı geçtiğini ifade eden bu bölgede özellikle mevziler hâlâ durmaktadır. Mevzilerin yerleşimini görerek savaşların korkunçluğu hakkında fikir edinebilirsiniz.
Bölgede aynı zamanda Çanakkale Destanı Tanıtım Merkezi’ne de uğrayabilirsiniz. Bu bölgede Çanakkale savaşları hakkında bilgi verilmektedir. Özellikle bölgenin tarihini ve savaşların ne kadar güç geçtiğini anlamak isteyenler için mutlaka ziyaret edilmelidir.
Çanakkale Şehitliği Giriş Ücreti
Çanakkale Şehitliği giriş ücreti talep edilmemektedir. Başka bir ifade ile gelen herkes ücretsiz bir şekilde şehitliği ziyaret edebilir. Bununla birlikte bölgede yer alan müze ve tanıtım merkezlerinden giriş ücreti talep edilebilir. Çanakkale savaşlarını simülasyon olarak sunan Destan Tanıtım Merkezi için yetişkin giriş ücreti 20 TL, çocuk ise 8 TL olarak belirlenmiştir. Aynı zamanda bölgenin yakınında bulunan 1915 Seddülbahir Savaş Malzemeleri Müzesi için de yine ücret talep edilecektir. Bölgede yer alan tüm şehitlikler için ise herhangi bir ücret istenmemektedir. Çanakkale Şehitliği ziyaret saatleri ise 08.00 ve 20.00 arası olarak belirlenmiştir. Haftanın her günü açıktır.
